تربیت فرزند از انتخاب همسر شروع می شود در این راستا پیامبر اکرم می فرمایند با خانواده خوب و شایسته وصلت کنید ،زیرا رگ و ریشه اثر دارد.^[1]

از پیامبراکرم اسلام نقل شده است برای نطفه های خود بهترین رحم ها را برگزینید زیرا زنان فرزندانی همچون برادران و خواهران خود به دنیا می آورند.[2]

نبی اکرم(ص) در جایی دیگر فرمود: «از سبزه‏‌ها و گیاهانی که در میان مزبله و خار و خاشاک می‌‏روید، بپرهیزید. پرسیدند: ای رسول خدا این سبزه و گیاهان چیستند؟ فرمود: زن زیبایی که در محیط خانوادگی پست و آلوده پرورش یافته باشد».[3]

بر اساس آموزه های دینی ازدواج فامیلی از حیث آثار منفی درسلامت فرزند دارد. از پیامبر خدا (ص) نقل شده است که فرمود: «با غریبه ازدواج کنید تا فرزند ضعیف نیاورید»[4]

از امام صادق(ع) نیز نقل شده است که فرمود: «با خویشان نزدیک، ازدواج نکنید؛ چرا که فرزند ضعیف، پدید می‌آید»[5]

خانواده رکن اساسی پرورش کودکان است زیربنای شخصیت کودک در خانواده سرشته می شود. از منظر اسلام مسئولیت والدین نسبت به فرزند قبل از تولد آغاز می شود و کودک حتی قبل از آن که متولد شود بر والدین خود حقوقی دارد که اگر رعایت نشود آثار تعلیم و تربیت او کاهش می یابد و به مرحله ای می تواند برسد که موجب بد نام کردن نیاکان و تباهی آیندگان می شود[6]

نکاتی راجع به قبل از انعقاد نطفه

قبل از انقعاد نطفه باید اموری را رعایت کنیم

رعایت کردن اصول تغذیه ای

تغذیه حلال

مهم ترین مساله در بحث تغذیه حلال بودن روزی است این مساله به قدری در فرزند داری مهم است که از وجود مبارک امام صادق نقل شده است اثر درآمد حرام در نسل انسان آشکار می شود[7] درباره پیامبر اکرم نقل شده است روزی حضرت در ابطح نشسته تود جبرئیل نازل شد و عرض کرد خداوند سلام می رساند و می فرمایند 40 شبانه روز از خدیجه کناره گیری کن و به عبادت و تهجد مشغول باش پیامبر چهل روز به خانه خدیجه نرفت و مشغول عبادت بودند شب ها به نماز و عبادت و روزها روزه داری می کرد توسط عمار برای خدیجه پیغام فرستاد که کناره گیری من از تو بخاطر دستور خداوند است ای خدیجه شب ها درب خانه را ببند و در بستر استراحت کن و منتظر دستور پرودگار باش. بعد از 40 روز فرشته غذایی از بهشت آورد و عرض کرد امشب از این غذاهای بهشتی تناول کن بعد از تناول غذا خواست مشغول نماز مستحبی شود که جبرئیل نازل شد و عرض کرد امشب نماز مستحبی لازم نیست به منزل خودت برگردد و در کنار خدیجه باش.

افزایش توان همبستری

افزایش توان همبستری حداقل یک ماه قبل از بارداری

داشتن تغذیه مناسب

1. مصرف سویق گندم و جو به مدت دو هفته قبل از بارداری توسط والدین به این صورت که سه قاشق به صورت ناشتا و خشک میل شود این کار باعث می شود زمینه عدم ابتلای فرزند به ضعف جسمی و عقلی و انواع معلولیت ها را فراهم شود. بکیر بن محمد می گوید نزد امام صادق بودم که کسی به ایشان گفت ای فرزند پیامبر خدا گاهی فرزندی زاده می شود ولی کم خرد و ناتوان از حیث جسمی است حضرت فرمود چه چیزی تو را از خوردن سویق باز داشته است خودت بخور و همسرت را نیز به خوردن آن وادار چرا که سویق گوشت را می رویاند و استخوان را محکم می سازد و جز فرزند قوی برای شما متولد نمی شود[8]
2. دو هفته قبل از بارداری مداومت بر خوردن کاسنی موجب نیکو کردن فرزند می گردد روزانه صد گرم . از امام صادق نقل شده است که فرمودند کاسنی بخور چرا که منی را افزایش می دهد و فرزند را نیکو می گرداند گرم و ملین است و بر مردانگی فرزند می افزاید[9]
3. خوردن میوه به دو هفته قبل از بارداری خصوصا در شب اقدام به بارداری موجب زیبایی فرزند می شود[10] از جمله آثار میوه به می توان به رفع سنگینی سینه[11] شجاع کردن دل[12] تقویت قلب[13] پاک سازی معده[14] اشاره کرد پیامبر فرمودند بوی پیامبران بوی به است[15] بهتر است در ایام قبل از انعقاد نطفه به صورت ناشتا میل شود و در شب انعقاد نطفه شب مصرف شود.ازامام کاظم نقل شده است پیامبر یک به را شکست و قسمتی از آن را به جعفر بن ابی طالب داد و فرمود بخور چرا که رنگ را صفا می دهد و فرزند را نکو می سازد[16]
4. مصرف آب اناناس همراه با یک قاشق عسل برای لطافت زیبایی وشادابی پوست مادر و جنین مفید است
5. خوردن سیب درزیبایی کودک تاثیر بسزایی دارد اگر در ماه هشتم بارداری به دفعات برسیب سرخ سوره یوسف خوانده شود و زن باردار آن را بخورد کودکی زیبا خواهد داشت [17]
6. اگر می خواهید نوزادی با چشمان زیبا داشته باشید مصرف رازیانه و بادیان را فراموش نکنید
7. خوردن خربزه هنگام بارداری باعث زیبایی جنین می شود
8. در هنگام بارداری از روغن زیتون روغن ماهی عناب نعناع استفاده کنید[18]
9. مداومت بر خوردن گلابی: باعث زیبایی و تقویت قلب فرزند می شود[19]
10. مداومت بر مصرف کدو و آب کدو که موجب جلوگیری از بیش فعالی فرزند می شود[20]
11. مداومت بر خوردن شیر گاو محلی: پیامبر فرمودند: به بانوان باردار خود شیر گاو محلی بنوشانید چرا که موجب ازدیاد عقل نوزاد می شود[21]
12. مداومت بر مصرف خرما درماه آخر بارداری: پیامبر فرمودند به زن پا به ماه خرما بخورانید چرا که فرزندش بردبار و پاک می شود[22]

[1] . النهاية في غريب الحديث و الأثر؛ ج‌1، ص: 345 «تزوّجوا في الحُجْز الصّالح فإنّ العرق دسّاس»

[2] . عنه صلي الله عليه و آله : تَخَيَّروا لِنُطـَفِكُم ؛ فَإِنَّ النِّساءَ يَلِدنَ أشباهَ إخوانِهِنَّ وأخَواتِهِنَّ

[3] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 332، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[4] . النّهایة، ابن اثیر، ج3، ص106؛ المَجازات النّبویة، شریف رضی، ص92؛ لسان العرب، ج‏14، ص: 489.

[5] . لسان العرب، ج‏1، ص: 639؛ مسالک الأفهام، شهید ثانی، ج2، ص38؛ المَحجَّة البَیضاء، فیض کاشانی، ج3، ص94.

[6] . مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل؛ ج‌15، ص: 215عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع أَنَّهُ قَالَ: وَلَدُ السَّوْءِ يَهْدِمُ الشَّرَفَ وَ يَشِينُ السَّلَفَ.وَ قَالَ ع: وَلَدُ السَّوْءِ يَعَرُّ السَّلَفَ وَ يُفْسِدُ الْخَلَفَ.

[7] . الكافي (ط – دار الحديث)؛ ج‌9، ص: 680 عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّهِ عليه السلام، قَالَ: «كَسْبُ الْحَرَامِ يَبِينُ فِي الذُّرِّيَّةِ».

[8] . بحار الأنوار؛ ج‌101، ص: 79 بُكَيْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ- يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ص يُولَدُ لِيَ الْوَلَدُ- فَيَكُونُ فِيهِ الْبَلَهُ وَ الضَّعْفُ- فَقَالَ مَا يَمْنَعُكَ مِنَ السَّوِيقِ اشْرَبْهُ- وَ امُرْ أَهْلَكَ بِهِ- فَإِنَّهُ يُنْبِتُ اللَّحْمَ وَ يَشُدُّ الْعَظْمَ- وَ لَا يُولَدُ لَكُمْ إِلَّا الْقَوِيُّ.

[9] . المحاسن (للبرقي)؛ ج‌2، ص: 509 عَنْهُ عَنْ بَعْضِهِمْ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ عَلَيْكَ بِالْهِنْدَبَا فَإِنَّهُ يَزِيدُ فِي الْمَاءِ وَ يُحَسِّنُ الْوَجْهَ

[10] . بحار الأنوار؛ ج‌63، ص: 177وَ قَالَ ع كُلُوا السَّفَرْجَلَ فَإِنَّهُ يَزِيدُ فِي الذِّهْنِ وَ يَذْهَبُ بِطَخَاءِ الصَّدْرِ وَ يُحَسِّنُ الْوَلَدَ.

[11] . المحاسن (للبرقي)؛ ج‌2، ص: 549 عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ أُهْدِيَ لِلنَّبِيِّ ص سَفَرْجَلٌ فَضَرَبَ بِيَدِهِ عَلَى السَّفَرْجَلِ فَقَطَعَهَا وَ كَانَ يُحِبُّهَا حُبّاً شَدِيداً فَأَكَلَهَا وَ أَطْعَمَ مَنْ كَانَ بِحَضْرَتِهِ مِنْ أَصْحَابِهِ ثُمَّ قَالَ عَلَيْكُمْ بِالسَّفَرْجَلِ فَإِنَّهُ يَجْلُو الْقَلْبَ وَ يَذْهَبُ بِطَخَاءِ الصَّدْرِ

[12] . بحار الأنوار؛ ج‌63، ص: 177 وَ قَالَ ع كُلُوا السَّفَرْجَلَ فَإِنَّهُ يَزِيدُ فِي الذِّهْنِ وَ يَذْهَبُ بِطَخَاءِ الصَّدْرِ وَ يُحَسِّنُ الْوَلَدَ.

[13] . المحاسن (للبرقي)؛ ج‌2، ص: 549 عَنْ حَمْزَةَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ أَبِي إِبْرَاهِيمَ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِجَعْفَرٍ يَا جَعْفَرُ كُلِ السَّفَرْجَلَ فَإِنَّهُ يُقَوِّي الْقَلْبَ وَ يُشَجِّعُ الْجَبَانَ وَ رَوَاهُ أَبُو سُمَيْنَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَسَدِيِّ عَنْ رَجُلٍ عَنْ

[14] . المحاسن (للبرقي)؛ ج‌2، ص: 550 عَنْهُ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ آبَائِهِ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع أَكْلُ السَّفَرْجَلِ قُوَّةٌ لِلْقَلْبِ الضَّعِيفِ وَ يُطَيِّبُ الْمَعِدَةَ وَ يُذَكِّي الْفُؤَادَ وَ يُشَجِّعُ الْجَبَانَ

[15] . بحار الأنوار؛ ج‌63، ص: 176 وَ مِنْ كِتَابِ الْجَامِعِ لِأَبِي جَعْفَرٍ الْأَشْعَرِيِّ عَنْهُ ع قَالَ: مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً قَطُّ إِلَّا وَ فِي يَدَيْهِ سَفَرْجَلَةٌ أَوْ بِيَدِهِ سَفَرْجَلَةٌ وَ قَالَ أَيْضاً رَائِحَةُ الْأَنْبِيَاءِ رَائِحَةُ السَّفَرْجَلِ وَ رَائِحَةُ حُورِ الْعِينِ الْآسُ وَ رَائِحَةُ الْمَلَائِكَةِ الْوَرْدُ وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إِلَّا وُجِدَ مِنْهُ رِيحُ السَّفَرْجَلِ.

[16] . المحاسن ؛ ج‏2 ؛ ص549 عَنْ أَبِي الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع قَالَ: كَسَرَ رَسُولُ‏ اللَّهِ‏ ص سَفَرْجَلَةً وَ أَطْعَمَ جَعْفَرَ بْنَ أَبِي طَالِبٍ وَ قَالَ لَهُ كُلْ فَإِنَّهُ يُصَفِّي اللَّوْنَ وَ يُحَسِّنُ الْوَلَدَ .

[17] . تربیت نامه ، ص666

[18] . تربیت نامه ، ص667

[19] . الكافي (ط – الإسلامية)؛ ج‌6، ص: 358 عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْكُمَّثْرَى يَدْبُغُ الْمَعِدَةَ وَ يُقَوِّيهَا

[20] . در طول هفته در فصلش دو بار اقلا میل شود.

[21] . مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل؛ ج‌15، ص: 137أَبُو الْعَبَّاسِ الْمُسْتَغْفِرِيُّ فِي طِبِّ النَّبِيِّ، ص قَالَ قَالَ ص: اسْقُوا نِسَاءَكُمُ الْحَوَامِلَ اللُّبَانَ فَإِنَّهَا تَزِيدُ فِي عَقْلِ الصَّبِيِّ.

[22] . خرما در این ماه باید جزو غذاهایش حساب شود.